JALOLIDDIN RUMIY: TURKISTON VA ANADOLU OʻRTASIDAGI MAʼNAVIY KOʻPRIK
Kalit so'zlar
https://doi.org/10.47390/SPR1342V5SI2Y2025N08Kalit so'zlar
Jaloliddin Rumiy, falsafiy-maʼnaviy meros, tasavvufiy falsafa, maʼnaviyat, sharq va gʻarb, tarixiy-biografik tahlil, qiyosiy metodlar, oʻrta asrlar musulmon sharqi, maʼrifat va tafakkurAnnotasiya
Jaloliddin Rumiyning boy falsafiy-maʼnaviy merosi jahon falsafasi va madaniyatiga qoʻshgan hissasi bilan beqiyosdir. Yetti asrdan ortiq vaqt davomida uning shaxsiyati va ilmiy-maʼnaviy merosi Sharq hamda Gʻarb olamida keng qiziqish uygʻotib kelmoqda. Oʻrta asrlar musulmon Sharqining ulugʻ mutafakkiri, alloma va tasavvufiy falsafa vakili boʻlgan Jaloliddin Rumiyning merosi bugungi kunda ham maʼnaviyatga tashna boʻlgan qalblarni oʻz ziyosi bilan yoritib kelmoqda. Uning falsafiy mushohadalari, tasavvufiy tafakkuri va maʼnaviy merosini chuqur oʻrganish uchun avvalo uning hayot yoʻli, shaxsiyati va tasavvufiy qarashlarining shakllanishiga taʼsir koʻrsatgan tarixiy, ijtimoiy va madaniy omillarni tahlil qilish zarur. Ushbu tadqiqotda Jaloliddin Rumiyning hayoti, falsafiy va tasavvufiy qarashlari tarixiy-biografik tahlil va qiyosiy metodlar asosida oʻrganilgan.
Manbalar
1. Радий Фиш. Жалолиддин Румий (Ruschadan Jamol Kamol tarjimasi). –Тошкeнт: Молодая гвардия, 1986. -267 б.
2. Annamarie Schimmel, The Triumphal Sun, Persian Studies Sepies, London, 1978. P 373.
3. Фурузонфар Б. Аходиси «Маснави».- Тегеран, 1344 х.; Яна: Мукаддима // Мухаккик Бурхонуддин. Маориф. – Тегеран, без года изд.; Хумои Ч. Газалиёти девони Шамс // Газалиёти Шамси Табрези.- Тегеран, 1335 х.; Чаъфари М. Тафсир ва накд ва тахлили «Маснави»-и Мавлоно Чалолуддин Мухаммади Балхи.- Тегеран, без года изд. – Ч. 1-15; Фиш Р. Джалаледдин Руми. -М.,1985; Хадизаде Р. Джалаледдин Руми // Руми. Притчи, газели. - Душанбе, 1988; Яна: Мукаддима // Хикоятхои халки дар «Маснави»-и Руми.- Душанбе, 1963; Одилов Н. Чахонбинии Чалолуддини Руми. - С. 75;
4. Бертельс Е.Д. Суфизм и судийский литература. – М., 1965; Бартольд В.В. Ислам. Общий очерк. – Петроград, 1918. Голдциэр И.Э. Лекции об исламе. – Спб., 1912; Культ святых в исламе (Мухаммадинские эскизы). М.,
5. Abdülbâki Gölpınarlı, Mevlânâ Celâleddin, İstanbul 1952.
6. Ritter, Hellmut. The Ocean of the Soul: Man, the World and God in the Stories of Farīd al-Dīn ʿAṭṭār. Translated by John O’Kane with editorial assistance of Bernd Radtke. Leiden: Brill, 2003.
7. Sultan Veled, İbtidânâme (trc. Abdülbâki Gölpınarlı), Ankara 1976
8. Ferîdûn-i Sipehsâlâr, Risâle-i Sipehsâlâr (nşr. Saîd-i Nefîsî), Tahran 1325
9. Ahmed Eflâkî, Menâḳıbü’l-ʿârifîn (nşr. Tahsin Yazıcı), I-II, Ankara 1959-61.
10. Abdulqodir b. Muhammad b. Muhammed el-Kureshi, el-Cevahirü'l-muḍiyye fî ṭabaḳāti'l-Hanefiyye (ad. Abdülfettâh M. el-Hulv), I-III, Qohira 1393-99/1973-79; IV, Qohira 1413/1993
11. Abdurrahmon-i Câmî, Nefehâtü'l-üns min Hażarati'l-Huds (tahrir. Mahdî Tevhîdî Pur), Tehron 1337
12. Devletshah, Teẕkiretü'ş-shuʿarâʾ (tahrir. EG Browne), Leyden 1901.
13. Bahâeddin Veled, Maʿârif (nşr. Bedîüzzaman Fürûzanfer), Tehran 1352 hş., I-II
14. Sultan Veled, Velednâme (nşr. Celâleddin Hümâî), Tehran 1355
15. R. A. Nicholson, Mevlâna Celâleddin Rûmî (trc. Ayten Lermioğlu), İstanbul, ts. (Tercüman 1001 Temel Eser), s. 15-25.
