BURCH VA MAS’ULIYAT TUSHUNCHALARINING TARIXIY-NAZARIY, AN’ANAVIY VA ZAMONAVIY TALQINI

Mualliflar

  • Baxtiyor Absattorov
  • Gulchehra Karimova

Kalit so'zlar

https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I12Y2024N31

Kalit so'zlar

burch, mas’uliyat, burchning turlari, dxarmaga rioya qilish (irsiy burchlar), artha (oila boshlig‘ining vazifalari) va kama (sodiqlik va sadoqat) farz.

Annotasiya

Ushbu maqolada Oila insonning dunyoviy saodatini ta’minlovchi qo‘rg‘on ekanligiga asoslanib, jamiyat hayotining ravnaqi, darajasi, sifati ko‘p hollarda oilaning qay darajada hayotga qobilligida namoyon bo‘lishi izohlab berilgan. Shunga ko‘ra jamiyatdagi norasoliklar to‘g‘ridan-to‘g‘ri oilaga yoxud oiladagi illatlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri jamiyatga o‘z ta’sirini o‘tkazishi asoslab berilgan. Oilada erkak kishining burch va mas’uliyati alohida qayd etilgan. Agar oila halol-pok bo‘lsa, tinch bo‘lsa, jamiyat mustahkam, turmush farovon bo‘lishi ilmiy tarixiy nuqtai-nazardan asoslab berilgan. Burch va mas’uliyat tushunchalar tarixiy, an’anaviy va zamonaviy talqinlari va tahlillariga qiyosiy tarzda yritib berilgan.

Manbalar

1. Ўзбекистон миллий энциклопедияси 2-жилд. – Тошкент.: Ўзбекистон миллий энциклопедияси давлат илмий нашриёти. 2000. – Б. 781.

2. Нерсесянц В.С. Философия права. Учебник для вузов – М.: “Норма”, 2005 – С. 424.

3. Конфуцианский трактат «Чжун юн»: Переводы и исследования / сост. А.Е. Лукьянов; пер. Д. Конисси, В.Г. Бурова, А.Е. Лукьянова, В.Б. Югай. М.: Вост. лит., 2003. –C.247.

4. Гаджикурбанова П.А. Трансформация учения об обязанностях стоиков и Цицерона в сочинении Амвросия Медиоланского «Об обязанностях священнослужителей» (рус.) // Институт Философии Российской Академии Наук. – 2016.

5. Гусейнов А.А. Новая философская энциклопедия. В четырех томах. / Ин-т философии РАН. Научно-ред. совет: В.С. Степин, А.А. Гусейнов, Г.Ю. Семигин. – М.: – Т.1. А-Д. – Мысль, 2010. – С. 216.

6. Утченко С.Л. Марк Туллий Цицерон. О старости. О дружбе обязанностях. – Москва: Наука, 1993. – С. 159.

7. Нерсесянц В.С. Философия права. Учебник для вузов – М.: “Норма”, 2005 – С. 424.

8. Буриев О., Раҳмонов Ф. Интерпретация в «Авесте» общественных отношений и система управления. – «Авеста» и идея национальной независимости: история Отечества, проблемы государственности и идеологии. − Карши: Насаф, 2002. − С.26.

9. Кант И. Ответ на вопрос: что такое просвещение // Кант И. Избранные сочинения: В 2 т. / Под ред. А.П. Клемешева, В.Н. Брюшинкина. Калининград: Изд-во РГУ им. И. Канта, 2005. Т. 2. С. 11.

10. Ҳуқуқий нуқтаи назардан ҳам “шахс” тушунчаси “Ўз ҳатти-ҳаракатлари ва билдирган фикр-мулоҳазалари учун тўла жавобгарликни ўз зиммасига оладиган ёш даври”га тўғри келади.

11. Эргашев И. С. Шахс маънавий камолотида эркинлик ва ижтимоий масъулият уйғунлиги. номз. Дисс. Автореферати . - Тошкент: 2011, -Б. 15.

12. Сафоев Н.С. Психологические особенности национального самосознания студенческой молодежи. Автореф. Дисс. ... док. псих. Наук. –Ташкент: 2005, -С. 14.

13. Сагиндикова Н.Д. Талабалар ўқув фаолиятида масъулиятнинг гендер хусусиятлари. (PhD)док. дисс. Автореферати . - Тошкент: 2017, -Б. 13.

14. Эргашев И. С. Шахс маънавий камолотида эркинлик ва ижтимоий масъулият уйғунлиги. номз. Дисс. Автореферати . - Тошкент: 2011, -Б. 12.

15. Маънавият асосий тушунчалар изоҳли луғати. -Тошкент: 2010, -Б. 633.

16. Сагиндикова Н.Д. Талабалар ўқув фаолиятида масъулиятнинг гендер хусусиятлари. (PhD)док. дисс. Автореферати . - Тошкент: 2017, -Б. 11.

17. Сагиндикова Н.Д. Талабалар ўқув фаолиятида масъулиятнинг гендер хусусиятлари. (PhD)док. дисс. Автореферати . - Тошкент: 2017, -Б. 12.

18. Мамашокиров С. Экологик фаоллик ва масъулиятни шакллантиришда ижтимоий-сиёсий омилларнинг роли. Докт. Дисс. –Тошкент: 1997.

19. Жўрақобилова Ҳ.Х. Ўзбекистонда фуқаролик жамиятини қуришда маҳаллий бошқарув ходимларининг масъулиятини ошириш омиллари. Номз. Дисс. Автореферати. –Тошкент: 2009.

20. Якубов Ю.М. Ислом таълимотида шахс ва жамият муносабатлари масаласи. Номз. Дисс. Автореферати. –Тошкент: 2008.

21. Якубов Ю.М. Ислом таълимотида шахс ва жамият муносабатлари масаласи. Номз. Дисс. Автореферати. –Тошкент: 2008, -Б. 11.

22. М.Имомназаров.Миллий маънавиятимиз асослари. Тошкент-2006. –Б. 406.

23. Абу Ҳомид Ғаззолий. Кимиё саодат. -Тошкент.: Адолат, 2005. –Б 67.

24. Диншунослик асослари. Ўқув қўлланма. “Ўзбекистон”. - Тошкент. 1995, йил.

25. Турсун А. Шарқ донишмандлари хикматлари. “Шарқ”. - Т.: 2006, йил.

26. Артемов, В. М. Нравственность и право: этико-философское осмысление и практика сближения: // Вопросы философии. – 2018. – Н 3. – С. 207-210.

##submission.downloads##

Topilgan

2024-12-21

Nashr qilingan

2024-12-22

Qanday ko'rsatish

Absattorov, B., & Karimova, G. (2024). BURCH VA MAS’ULIYAT TUSHUNCHALARINING TARIXIY-NAZARIY, AN’ANAVIY VA ZAMONAVIY TALQINI. Ижтимоий-гуманитар фанларнинг долзарб муаммолари Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук Actual Problems of Humanities and Social Sciences., 4(12), 197–205. https://doi.org/10.47390/SPR1342V4I12Y2024N31